15. Telugu Grammar - Nouns: Number

Part - II

15. Nouns: Number

            In grammar, names are given to different parts of a sentence. Using these names, different sentence structures are explored. The important parts of a sentence are: noun, pronoun, adjective, verb, adverb, preposition, conjunction and interjection. What we call case in English is Vibhakti in telugu. There is no formal English equivalent for sandhi, without which it is almost impossible to master Telugu. (There are several instances where sandhi takes place in English also, but it is not formally recognizedas such.)

Nouns in Telugu, with a few exceptions, come with a number and gender. There are two numbers: singular and plural. A majority of the plurals in Telugu end in the plural suffix లు  (lu) or ళ్లు /ళ్ళు  (LLu).

1.            Types of Nouns

A noun is a word used to name a person, place, thing or an idea. Nouns can be divided into categories and there is no universal rule for doing this categorization.  In Telugu, as in English, a proper noun is defined as the name of a particular person, place or thing. Broadly speaking, one can identify four types of nouns: Proper nouns, Common nouns, Abstract nouns and Verbal nouns. 

In English proper nouns are capitalized and common nouns are not capitalized. In Telugu there are no capital (uppercase) letters; common nouns are identified by their meaning.

Proper Nouns. In English proper nouns are capitalized and common nouns are not capitalized. In Telugu there are no capital (upper case) letters; common nouns are identified by their meaning.

Common nouns are names of categories. A common noun is NOT the name of a particular person, place or thing.  Common nouns can be further divided into several sub categories.

(a) Concrete nouns describe names of things that can be perceived by the senses. 

Masculine
రాముడు (rA-mu-Du) - name of a person (derived from Sanskrit)

గోపాలుడు (gO-pA-lu-Du) - name of a person (derived from Sanskrit )

నీచుడు (nI-chu-Du) - a base fellow/scoundrel (derived from Sanskrit )

ఎరకయ్య (e-ra-ka-yya) - a native name of a person (NOT derived from Sanskrit)

Non-Masculine
సీత (sI-ta) a female name
గంగ (gaM-ga) a female name/the river Ganges
కుక్క (ku-kka) dog
పిల్లి  (pi-lli) cat
పిల్ల  (pi-lla) girl
ఇల్లు   (i-llu) house
అమ్మ  (a-mma) mother
అడవి  (a-Da-vi) forest
వేడి (vE-Di) heat
చలి (ca-li) chilliness
బల్ల (ba-lla) table/board

(b) Collective nouns describe names of a group.

జట్టు (ja-TTu) team
గుంపు (guM-pu)  crowd
మంద (maM-da) mob

© Countable nouns are names of things that can be counted and can be distinguished for singular and plural. The plurals of countable names generally end in –s in English and with లు (lu) in Telugu. For example, some countable nouns and their plurals are:

Singular                                 Plural

కుర్చీ (ku-rcI) chair             కుర్చీలు (ku-rcI-lu) chairs 

బెంచీ (beM-cI) bench       బెంచీలు (beM-cI-lu) benches 

సీసా (sI-sA) bottle             సీసాలు (sI-sA-lu) bottles
గోడ (gO-Da)                        గోడలు (gO-Da-lu) walls
చేప (cE-pa)                         చేపలు (cE-palu) fish/fishes
నది (na-di)                           నదులు (na-du-lu) river
చెట్టు (ce-TTu)                      చెట్లు (ce-Tlu)  trees

(d) Non-countable nouns (mass nouns) are names of objects that are treated as indivisible and they generally are either singular or plural. 

            Examples of non-countable nouns that are always singular are:

 ఉప్పు (u-ppu) = salt

 ఇనుము (i-nu-mu) = iron

 కిరసనాయిలు (ki-ra-sa-nA-yi-lu) = kerosine

Examples of non-countable nouns that are always plural are:

    వడ్లు (va-Dlu) = paddy (un-husked rice)

    కందులు (kaM-du-lu) = red gram (a type of pulses)

    పాలు (pA-lu) = milk

(e) Abstract nouns are another category of non-countable nouns that describe names of properties. These nouns do not have plurals and they are used with a singular verb.

అందం (aM-daM) beauty

ప్రేమ (prE-ma) love

బలం (ba-laM) strength

నిద్ర (ni-dra) sleep

తెలుపు (te-lu-pu) white/whiteness

నలుపు (na-lu-pu) black/blackness

ఎత్తు (e-ttu)  height/tallness

లోతు (lO-tu) depth/deepness

(f) Another category of abstract nouns are derived from the names of properties by appending with the suffix -తనం ( ta-naM), which translates into “-ness” in English or  -రికం (ri-kaM), which translates into “-ness/ -ity” in English.

మంచితనం (maM-ci-ta-naM)    goodness

చెడ్డతనం (ce-DDa-ta-naM) badness

పెద్దరికం (pe-dda-ri-kaM) adultness/seniority

బీదరికం (bI-da-ri-kaM) poorness/poverty

Note 1. Some of the non-countable nouns that are treated as singular in English are considered plural in Telugu and vice versa.

2.            Verbal Nouns

Verbal nouns are names of actions. Some examples are shown below. There does not seem to be a rule that is followed during their formation.

Verb (in RTS)      Meaning   Verbal noun (RTS)    Meaning

వండు (vaM-Du)                  to cook                 వంట (vaMTa)                       cuisine /cooking

నడుచు (na-Du-cu)              to walk                నడక (na-Da-ka)                     gait

కోయు (kO-yu)                       to cut                    కోత (kO-ta)                              incision/ harvest

కోరు (kO-ru).                         to wish                  కోరిక (kO-ri-ka).                      wish

చూడు (cU-Du)                     to see                     చూపు (cU-pu)                       glance/visit

అమ్ము (a-mmu)                     to sell                    అమ్మకం (a-mma-kaM)         sale

3.            Rules of Plural Formation

A large number of the plural names in Telugu end in the plural suffix లు  (-lu). There are also a large number that do not follow this simple pattern and end in ళ్ళు or ళు (Lu). In most cases, when a plural ends in లు (-lu), the plural suffix is simply appended to the singular, very similar to the way an ‘s’ is appended to ‘car’ to make ‘cars’. In some cases, the sandhi operation forces the లు (-lu)  to appear in its secondary form. The sandhi operation also has the property of replacing లు (-lu) with ళ్ళు  (-LLu).  As long as you remember that లు (-lu) and ళ్ళు  (-LLu) are somewhat equivalent to the English ‘s’ in plural formation, you would cover a majority of cases. The difficulty comes in understanding the conditions under which these endings are to be used. Some simple rules should help explain the subtleties in plural formation. As there are exceptions to these rules, a useful way to learn the plurals is by practice and memorization.

Rule 1. The usual way to create a plural common noun is to append the plural suffix లు (lu) to the nominative singular (also known as the basic stem).   Most of the Telugu singulars that end in the అ (a) sound are easily converted to plurals by simply appending the letter లు (lu)  to the singular.

Singular                          Plural                          Meaning

కర్ర (ka-rra)                       కర్రలు (ka-rra-lu)          firewood

కట్ట (ka-TTa)                    కట్టలు (ka-Tta-lu)           bundles

చుట్ట (cu-TTa).                 చుట్టలు (cu-TTa-lu)        cigars

Rule 2.  If the Telugu singular ends with the vowel sound ఇ  (i)  it is converted to a plural by converting the ఇ  (i)  to a ఉ (u) and appending the letter లు .

Singular                     Plural                           Meaning

కవి (ka-vi)                  కవులు (ka-vu-lu)           poets

        అడవి (a-Da-vi)          అడవులు (a-Da-vu-lu) forests

            

If the Telugu singular already ends with the vowel sound వు,  it is converted to a plural by simply appending the letter లు .

Singular                          Plural                          Meaning

       ఆవు (A-vu).                  ఆవులు (A-vu-lu)             cows

Rule 3. If a Telugu singular noun, derived from Sanskrit, ends in డు (Du), then the plural suffix లు (lu) replaces the  singular suffix డు (Du).

Singular                     Plural                              Meaning

పండితుడు           పండితులు (paM-Di-tu-lu)    scholars

స్నేహితుడు           స్నేహితులు (snE-hi-tu-lu)      friends

Rule 4. In the process of creating the plural form, one may be forced to perform a sandhi operation as shown below. In this case, the plural suffix generally appears in its secondary form.

Singular                      Plural                Meaning
పేరు (pE-ru).            పేర్లు (pE-rlu)        names

 కారు (kA-ru).          కార్లు (kA-rlu).       cars

Rule 5. When a singular noun itself ends in లు  (lu), then its plural form ends in ళ్ళు (LLu).

Singular                      Plural                       Meaning

కాలు (kAlu)               కాళ్ళు (kA-LLu)          legs
తేలు (tE-lu).              తేళ్ళు (tE-LLu)            scorpions
పాలు (pA-lu)             పాళ్ళు , pA-LLu          portions
రైలు (rai-lu)                 రైళ్ళు , rai-LLu)            trains

పెన్సిలు (pe-nsi-lu).     పెన్సిళ్లు (pe-nsi-LLu)    pencils

Rule 6. If the basic stem ends in ఉ (u), in conjunction with the consonant ట్ (T^) - that is, if the basic stem ends in టు (Tu) -  then the టు is replaced by the plural suffix -ట్లు (-Tlu), after eliminating the vowel ఉ ( u).

చోటు + లు (cO-Tu + lu) = చోట్లు (cO-Tlu) = places
మేటు + లు (mE-Tu + lu) = మేట్లు (mE-Tlu) = stacks 

బోటు + లు (bO-Tu + lu) = బోట్లు (bO-Tlu) = boats

Rule 7. If the basic stem ends in డి (Di), డు (Du), లు ( lu ) or రు (ru), then these syllables are replaced by the plural suffix ళు (Lu), and the normal suffix లు (lu) morphs into the secondary form ళు (Lu).

బండి + లు (baM-Di + lu)  = బళ్ళు (ba-LLu) = carts 

పెరడు + లు (pe-ra-Du + lu ) = పెరళ్ళు = backyards 

కాలు + లు (kA-lu + lu) = కాళ్ళు (kA-LLu) = legs 

ఊరు + లు (U-ru + lu) = ఊళ్ళు (U-LLu) = villages 

Rule 8. If the basic stem ends in డ్డి (DDi), డ్డు (DDu),  ట్టి (TTi) or ట్టు (TTu), then these syllables are replaced respectively by the plural suffixes డ్లు (Dlu) and ట్లు (Tlu).

రోడ్డు + లు (rODDu + lu) = రోడ్లు (rO-Dlu) = roads 

చెట్టు + లు (ceTTu + lu) = చెట్లు (ce-Tlu) = trees 

One possible way to interpret this is to theorize that Telugu plurals do not accept geminate word-endings unless one of the two end-syllables is either a లు (lu) or ళు (Lu). To enforce this all other consonant sounds in the terminal geminate are eliminated in a sandhi operation.

Rule 9. If the basic stem ends in ల్లు (llu), or న్ను ( nnu), then these sounds are sometimes replaced by the plural suffix ళ్ళు (LLu). There are, however, some exceptions to this rule.

ఇల్లు + లు (i-llu + lu) = ఇళ్ళు (i-LLu) = houses 

కన్ను + లు (ka-nnu + lu) = కళ్ళు (ka-LLu) = eyes 

        పన్ను + లు (pa-nnu + lu) = పళ్ళు (pa-LLu) = teeth  

Rule 10. Examples of exceptions to Rule 8 are shown below. Notice the exception, when taken, could lead to a different meaning.

పన్ను + లు (pa-nnu + lu) = పళ్ళు (pa-LLu) = teeth (by Rule 8) 
పన్ను + లు (pa-nnu + lu) = పన్నులు (pa-nnu-lu) = taxes (exception)

కన్ను + లు (ka-nnu + lu) = కళ్ళు (ka-LLu) = eyes (by Rule 8) 

కన్ను + లు (ka-nnu + lu) = కన్నులు (ka-nnu-lu) = eyes (exception) 

Note 3. As stated earlier, the simplest way of converting a singular noun to a plural form is by appending the letter  లు ( lu).  However, if the singular itself ends in a ము (mu) then, in colloquial usage, the ము (mu) sound is not pronounced and it is replaced by the elongated ఆ (A) sound, as shown by the examples below.

దోషము -- దోషములు -- దోషాలు 

(dO-sha-mu -- dO-sha-mu-lu -- dO-shA-lu)

fault (error, mistake) -- faults (errors, mistakes)

కుటుంబము -- కుటుంబములు -- కుటుంబాలు 

(ku-TuM-ba-mu -- ku-TuM-ba-mu-lu -- ku-TuM-bA-lu)

family -- families

Rule 11. Some words such as ఆలు (wife), బంగారం (gold), వెండి (silver) have no plurals.

            

Similarly, some words such as వడ్లు  (paddy grain), కురులు (hair), శనగలు (chick peas) have no singulars.

Some words can have multiple plural formations while some others can create an ambiguity in meaning, as shown by the following examples. In all cases, the former variation is more popular.

Singular         Plurals(s).           (in RTS)                     Meaning

ఇల్లు                 ఇళ్ళు, ఇండ్లు        (i-LLu, iM-Dlu))          houses

ముల్లు              ముళ్ళు, ముండ్లు   (mu-LLu, muM-Dlu).    thorns

ముడి               ముళ్ళు, ముడులు  (mu-LLu, mu-Du-lu)     knots

పేరు                 పేరులు, పేళ్లు          (pE-rlu, pE-LLu)           names

పేడు                పేళ్లు                        (pE-LLu)                     firewood

Some more special cases are illustrated below. It is important that the student carefully study these formations and patterns.

కాటు, కాట్లు, kA-Tlu, bites

పాటు, పాట్లు, pA-Tlu, trials.

నోటు, నోట్లు,  nO-Tlu,  paper currency

గట్టు, గట్లు, ga-Tlu, embankments, shores

చుట్టు, చుట్లు,  cu-Tlu, turns

పట్టు, పట్లు, pa-Tlu, cobwebs

రాయి, రాళ్లు, rA-LLu, stones

కోడి, కోళ్లు, kO-LLu, chickens

కోడు, కోళ్లు, kO-LLu, furniture legs

ఊరు, ఊళ్ళు, U-LLu, villages

తిండి, తిళ్ళు, తిండ్లు, ti-LLu, tiM-Dlu, food items

బండి, బళ్ళు/బండ్లు, ba-LLu, baM-Dlu, carts

పండు, పళ్ళు/పండ్లు, pM=¬u, pa-LLu, paM-Dlu, fruits

అల్లుడు, అల్లుళ్ళు, a-llu-LLu, sons-in-law

పెళ్ళి, పెళ్లిళ్లు, pe-Lli-LLu, weddings

పెండ్లి, పెళ్లిళ్లు, pe-Lli-LLu, weddings
పన్ను, పన్నులు, pa-nnu-lu, taxes

4.            Vocabulary

Read the following words aloud. Note how the pattern in the formation of plurals change as you go down the list.

        అబ్బాయి (a-bbA-yi) = boy
        అబ్బాయిలు (a-bbA-yi-lu) = boys 

        అమ్మాయి (a-mmA-yi) = girl
        అమ్మాయిలు (a-mmA-yi-lu) = girls 
        పిట్ట (pi-TTa) = bird
        పిట్టలు (pi-TTa-lu) = birds

చెంచా (ceM-cA) = spoon

చెంచాలు (ceM-cA-lu) = spoons

పాట (pA-Ta) = song

పాటలు (pA-Ta-lu) =songs

కాగితం (kA-gi-taM) = paper

కాగితాలు (kA-gi-tA-lu) = papers

కలం (ka-laM) = pen

కలాలు (ka-lA-lu) = pens

పుస్తకం (pu-sta-kAM) = book

పుస్తకాలు (pu-sta-kA-lu) = books
పళ్ళెం (pa-LLeM) = plate
పళ్లేలు (pa-LLE-lu) = plates

ఇల్లు (i-llu) = house

ఇళ్ళు (i-LLu) = houses

బండి (baM-Di) = vehicle

బళ్ళు (ba-LLu) = vehicles

కాలు (kA-lu) = leg

కాళ్ళు (kA-LLu) = legs

Exercises

1. read the following aloud

రేపు (rE-pu) = tomorrow
ఎల్లుండి (e-lluM-Di) = the day after tomorrow

అయ్య (a-yya) = father
అయ్యా! (a-yyA!) = sir! (vocative)

అమ్మ (a-mma) = mother 

అమ్మా! (a-mmA!) = madam! (vocative)

ఈ రోజు (I rO-ju) = today

అవును (a-vu-nu) = yes

కాదు (kA-du) = no/ not

ఇది (i-di) = this

అది (a-di) = that

ఇక్కడ (i-kka-Da) = here

అక్కడ (a-kka-Da) = there

ఏది (E-di?) = which one?

ఎక్కడ? (e-kka-Da?) = where?

కుడి (ku-Di) = right

ఎడమ (e-Da-ma) = left

పాలు (pA-lu) = milk

మజ్జిగ (ma-jji-ga) = buttermilk
వెన్న (ve-nna) = butter

2. Read the following sentences aloud.

నమస్కారమండీ, మూర్తి గారూ! (na-ma-skA-ra-maM-DI, mU-rti-gA-rU) = Hello, Murthy, sir

ఎలా ఉన్నారు? (e-lA  u-nnA-ru?) = How are you, sir/madam?

అయ్యా! మీరు ఎలా ఉన్నారు? (ayyA! mIru e-lA  u-nnA-ru?) = Sir, how are you, sir?
అమ్మా! మీరు ఎలా ఉన్నారు? (ammA! mIru e-lA  u-nnA-ru?) = Madam, how are you, madam?
మీ అబ్బాయి ఎలా ఉన్నారు? (mI a-bbA-yi  e-lA u-nnA-ru?) = How is your son?

మీ వారు ఎలా ఉన్నారు? (mI vA-ru  e-lA u-nnA-ru?) = How is your husband?

మీ ఆవిడ ఎలా ఉన్నారు? (mI A-vi-Da  e-lA u-nnA-ru?) = How is your wife?

అంతా బాగున్నారా? (aM-tA bA-gu-nnA-rA?) = Is everyone well?

దయచేయండి! (da-ya-ce-yyaM-Di!) = (idiom) welcome! (lit. show mercy!) 
దయచేయండి!(da-ya-ce-yyaM-Di!) = (idiom, sneering)  get lost!

దయచేసి కూర్చోండి (da-ya-cE-si kU-rcoM-Di) =  Please sit down.

వెళ్లి వస్తాను (ve-LLi va-stA-nu) = See you again. (lit. I will go and come back).
మళ్ళా కలుద్దాం (ma-LLA ka-lu-ddAM) =  We shall meet again!